Wind in de zeilen 

In 2023 groeide de opwekking van windenergie op land in België met maar liefst 43%, goed voor 6.268 gigawattuur (GWh). Met nog meer windturbines op komst, zet België grote stappen richting een groenere toekomst.

Maar windmolens neerzetten is slechts het begin. Het is ook belangrijk dat de bestaande turbines voldoen aan de strenge Belgische regelgeving, waaronder de regels rondom slagschaduw.

Wat is slagschaduw? 

Slagschaduw ontstaat wanneer de draaiende wieken van een windturbine bewegende schaduwen werpen op gebouwen in de buurt. Deze schaduwen kunnen op woningen of werkplekken een storend flikkerend effect veroorzaken. Hoe erg dit is, hangt af van factoren zoals de locatie van de turbine, het seizoen en de positie van de zon. Omdat slagschaduw hinderlijk kan zijn voor omwonenden, gelden er strikte milieuregels om de impact ervan te beperken.

“In Vlaanderen is de slagschaduw op woningen beperkt tot maximaal 8 uur per jaar en 30 minuten per dag. Voor industriële gebouwen is dit maximaal 30 uur per jaar en 30 minuten per dag. In Wallonië geldt voor alle gebouwen een limiet van 30 uur per jaar en 30 minuten per dag,” legt Lena Brondeel, Project Manager bij GIM, uit. “Als die grenzen worden overschreden, moeten windturbines tijdelijk worden stilgelegd. Het beheren van slagschaduw is dus belangrijk om overlast te verminderen, aan de wet te voldoen en onnodige stilleggingen te voorkomen.”

Makkelijker data verzamelen en voorbereiden 

Het berekenen en beheren van slagschaduw is een arbeidsintensieve klus. Zo zijn er haalbaarheidsstudies nodig vóór de bouw en nauwkeurige monitoring tijdens de operationele fase. Een van de grootste uitdagingen is het bepalen welke gebouwen geanalyseerd moeten worden. ENGIE moet bijvoorbeeld irrelevante gebouwen uitsluiten en bestaande schaduwgebieden meenemen in de analyse.

Daarvoor is veel data nodig: adressen, coördinaten, terreinmodellen, gevelkenmerken, gebouwvormen en -gebruik… “Het verzamelen en analyseren van al deze data is geen eenvoudige opgave,” bevestigt Lena. “Om het slagschaduweffect goed te voorspellen, moeten we rekening houden met allerlei factoren, zoals seizoensveranderingen en de stand van de zon.”

ENGIE werkt daarom samen met GIM om het verzamelen en voorbereiden van deze data te stroomlijnen. GIM’s Belmap-oplossing biedt hierbij grote voordelen: het is een gedetailleerd 3D-model van de gebouwde omgeving, met locatie-specifieke informatie over gebouwen en adressen. In combinatie met het FME data-integratieplatform krijgt ENGIE hiermee alle benodigde data om de drempelwaarden te bepalen en deze input te uploaden naar het slagschaduwbeheersysteem van de windturbine.

Afbeelding: kaartweergave van de slagschaduw van een windturbine en de impact op de gebouwen

Samenwerking voor een duurzame toekomst

De samenwerking tussen ENGIE en GIM maakt de analyse van slagschaduweffecten niet alleen eenvoudiger, maar helpt ENGIE ook om aan de milieuregels te voldoen, overlast voor de gemeenschap te verminderen en bij te dragen aan een duurzamer en efficiënter windenergielandschap in België.